Đơn công nhận SKKN Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy học trực tuyến cho học sinh Tiểu học

Nội dung tài liệu: Đơn công nhận SKKN Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy học trực tuyến cho học sinh Tiểu học

1. 1. Giải pháp cũ Qua thực tế giảng dạy online thích ứng với tình hình dịch bệnh covid 19, chúng tôi nhận thấy dưới sự chỉ đạo của các cấp lãnh đạo cúng với Ban giám hiệu nhà trường, các đồng chí giáo viên đã tích cực thích ứng nhanh với với kế hoạch giáo dục mới, giáo viên cập nhật công nghệ thông tin, luôn tìm tòi những cách giảng dạy gây được hứng thú cao cho học sinh. Các em học sinh chăm ngoan, chủ động tiếp thu kiến thức. Giáo viên và học sinh có đủ các phương tiện để tham gia dạy học trực tuyến. Bên cạnh đó nhà trường còn nhận được sự quan tâm, phối hợp ủng hộ của cha mẹ học sinh. Tuy nhiên, trong quá trình dạy học online, một số gia đình bố mẹ chưa có thời gian để theo sát việc học tập của con. Một số học sinh còn rụt rè, chưa mạnh dạn, hay mất tập trung trong khi học tập. Giáo viên gặp khó khăn trong công tác quản lý học sinh, kiểm soát các tương tác của học sinh, đánh giá được hiệu quả học tập của từng học sinh. Việc xây dựng chương trình, kế hoạch dạy học; phương thức dạy học trực tiếp không thể áp dụng được vào dạy online; việc thiết kế bài giảng, kĩ thuật công nghệ thông tin và đặc biệt là kĩ năng sư phạm khi dạy online của giáo viên còn gặp nhiều khó khăn. 2. Giải pháp mới 2.1. Xây dựng nội quy lớp học Giống như một tiết học trực tiếp trên lớp, thầy cô cần đặt ra nội quy để học sinh thực hiện để nâng cao hiệu quả học tập. Việc xây dựng nội quy lớp học khi học tập trực tuyến lại càng quan trọng. Qua đó, học sinh thực hiện và phối hợp với giáo viên để việc học đạt kết quả cao nhất. Thầy cô nhờ đó mà quản lý được học sinh cũng như có các biện pháp để nắm được tình hình học tập của học sinh kịp thời. Dưới đây là một số nội quy mà chúng tôi đã đặt ra cho lớp học trực tuyến của mình: ❖ Đối với cha mẹ học sinh: Với đối tượng học sinh tiểu học, để quản lý hiệu quả học sinh thực hiện các nội quy bên cạnh sự nghiêm túc thực hiện của học sinh cũng cần sự phối hợp của
2. các bậc phụ huynh. Cha mẹ đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn cũng như hỗ trợ con về nhiều mặt để việc học của con đạt kết quả tốt. Giáo viên đưa ra một số nội quy đối với phụ huynh học sinh như sau: 1. Sắp xếp vị trí ngồi học cho con trong một không gian phù hợp: yên tĩnh, riêng tư, thoải mái. 2. Hướng dẫn và hỗ trợ con chuẩn bị bài, thực hiện các hoạt động trước buổi học theo yêu cầu của giáo viên. 3. Chuẩn bị đầy đủ thiết bị, đảm bảo đường truyền internet. Hỗ trợ kĩ thuật trước và trong khi các con học (nếu cần). 4. Chủ động trao đồi với giáo viên để được hỗ trợ trong trường hợp con không vào được lớp học trực tuyến hoặc con cần được giảng giải thêm. Việc phụ huynh học sinh phối hợp với giáo viên thực hiện nội quy lớp học là vô cùng quan trọng. Bởi vì học sinh còn nhỏ, chưa thành thạo trong việc sử dụng các thiết bị điện tử như máy tính hoặc điện thoại thông minh, đôi khi không tự mình xử lí được các tình huống xảy ra như: không vào được lớp học, không có âm thanh, không bật được mic phát biểu hay không thấy hình ảnh...Khi đó, giáo viên và học sinh rất cần sự có mặt của phụ huynh học sinh để xử lí kịp thời các tình huống phát sinh. Hay đôi khi, học sinh quên chuẩn bị bài, lúc này lời dặn dò của cha mẹ thật sự hữu ích, giúp con một lần nữa nhớ lại nhiệm vụ học tập của mình. Nhờ việc đưa ra những nội quy trên với phụ huynh học sinh mà chất lượng học tập khi học sinh tham gia học trực tuyến được nâng lên đáng kể. ❖ Đối với học sinh 1. Ôn lại bài cũ và thực hiện các hoạt động trước buổi học theo yêu cầu của giáo viên. 2. Chuẩn bị đồ dùng học tập đầy đủ trước khi giờ học bắt đầu. 3. Vào lớp học đúng giờ, đăng nhập trước giờ học từ 5-10 phút để đảm bảo kết nối sẵn sàng trước khi buổi học bắt đầu. 4. Luôn bật camera sao cho giáo viên có thể quan sát được học sinh và một phần bàn học của học sinh. Tắt micro trong suốt thời gian học, chỉ bật micro khi được giáo viên cho phép để phát biểu hoặc giơ tay khi muốn phát biểu.
3. 5. Ngồi học ngay ngắn và tập trung như khi học trên lớp, không làm việc riêng, giải quyết nhu cầu cá nhân vào giờ giải lao, trang phục lịch sự. 6. Hiểu và thực hiện đúng thao tác trên phần mềm dạy học trực tuyến. 7. Không bật các thiết bị, ứng dụng khác trên máy tính hoặc làm việc riêng trong giờ học. 8. Bảo mật đường link của lớp học, không cho người khác thông tin để đăng nhập và vào lớp học của mình. ❖ Đối với giáo viên: Giáo viên là người tổ chức buổi học, người có vai trò và nhiệm vụ quan trọng nhất tạo nên thành công của buổi học. Bản thân chúng tôi cũng đặt ra một số nội quy cho chính mình để giờ học trực tuyến đạt hiệu quả tối đa 1. Chuẩn bị đẩy đủ phương tiện, giáo án, đồ dùng dạy học trước khi giờ học bắt đầu. 2. Truy cập vào lớp học trước 10-15 phút đề kiểm tra đường truyền internet cũng như các vấn đề phát sinh. 3. Chuẩn bị không gian giảng dạy phù hợp: yên tĩnh, riêng tư. 4. Thực hiện điểm danh đầu và cuối giờ học. 5. Hướng dẫn học sinh hiểu và nắm được cách sử dụng của phần mềm học trực tuyến cũng như hướng dẫn học sinh các thao tác cơ bản khi tham gia lớp học. 6. Tạo group Zalo kết nối với phụ huynh học sinh để hỗ trợ trong trường hợp học sinh không vào được lớp học, học sinh chưa hiểu bài cần được giảng thêm hoặc có bất kì thông báo hay thay đổi nào liên quan đến buổi học 7. Yêu cầu học sinh chụp và gửi bài cho cô sau mỗi buổi học.
4. Ví dụ minh họa điểm danh đầu và cuối buổi học Trên thực tế, vai trò của giáo viên tổ chức lớp học rất quan trọng. Nhất là trong những buổi đầu khi học sinh bắt đầu tham gia học trực tuyến. Thầy cô, học sinh và phụ huynh đều bỡ ngỡ khi lần đầu tiếp cận với cách học qua internet. Khi đó, giáo viên cần nắm chắc cách sử dụng phầm mềm để hướng dẫn phụ huynh và học sinh kịp thời. Có học sinh không vào được lớp học do đường truyền internet kém, phụ huynh chưa biết cách đăng nhập, học sinh chưa biết đổi tên thiết bị khi đăng nhập, chưa biết thao tác tắt bật camera/ micro... Trong buổi học đầu tiên, giáo viên dành nhiều thời gian để hướng dẫn các con sử dụng thành thạo. Như vậy, từ những buổi học sau không còn mất nhiều thời gian để hướng dẫn nữa, học sinh có nhiều thời gian để tiếp thu kiến thức của bài học hơn. 2.2. Thiết kế các hoạt động học tập tương tác Giáo viên thay đổi phương thức giảng dạy theo hai hình thức: Các bài giảng mới giáo viên sẽ giảng bài thông qua video clip phát trực tiếp qua phần mềm Zoom hoặc Google Meet với những hình ảnh sinh động hấp dẫn Đối với các bài tập thì giáo viên soạn trên word rồi gửi cho phụ huynh in ra giấy để các con làm bài, làm bài xong thì chụp và gửi lại cho giáo viên thông qua Zalo hoặc Classdojo. Thành công của một tiết học được quyết định bởi nhiều yếu tố, một trong số đó là học sinh hào hứng tham gia các hoạt động học tập, tiếp thu bài có hiệu quả và nắm được kiến thức bài học. Trước khi lên lớp, mỗi giáo viên đều phải chuẩn bị bài giảng của mình. Có chuẩn bị chu đáo thì kiến thức mới vững vàng, lời
5. giảng mới hấp dẫn, phương pháp mới sinh động, song muốn tạo được sự chú ý và gây hứng thú học tập cho học sinh để không khí vui tươi nhẹ nhàng trong giờ học là cả một nghệ thuật. Ngoài các phương pháp giảng dạy như: Quan sát, đàm thoại, thảo luận, thí nghiệm... và các hình thức: học nhóm - cá nhân - cả lớp... liệu giáo viên có thể tạo ra một hình thức học khác để học sinh “Học mà chơi – chơi mà học" hay không? Điều đó chắc chắn là được. Đó chính là “Tổ chức các trò chơi học tập". Nếu giáo viên biết tổ chức tốt, hợp lí “Các trò chơi học tập" thì đây sẽ là một hình thức học tập hết sức hứng thú đối với học sinh. Những hình thức này chỉ tiến hành vài phút nhưng hấp dẫn học sinh, học sinh học tập kiến thức mới và ôn tập củng cố kiến thức cũ trong một không khí thoải mái, không gò bó và giúp học sinh biết ứng dụng những trò chơi đã học vào hoạt động tự vui chơi hàng ngày. Các trò chơi không chỉ giúp các học sinh hào hứng hơn hẳn mà còn học kiến thức thông qua trò chơi. Cụ thể chúng tôi dùng những trò chơi trực tuyến sau: - Dùng trang web Quizizz.com: Đây là trò chơi trên web, học sinh không phải cài đặt gì chỉ cần ấn vào link điền tên mình là chơi được. Có nhiều hình ảnh và dạng câu hỏi. Học sinh thao tác trực tiếp lên màn hình. Đặc biệt, việc soạn 1 trò chơi trên quizizz rất nhanh. Trong Quizizz có sẵn kho câu hỏi, bài tập tương tác mà giáo viên cả nước đã làm. Thầy cô gõ tên nội dung mình muốn rồi nhấn tìm kiếm sẽ hiện ra nhiều lựa chọn. Thầy cô thấy câu nào hợp với nội dung mình cần thì ấn nút “add” sẽ tự động đưa câu đó vào bài thầy cô thiết kế. Cứ nhặt như vậy chỉ vài phút là có một trò chơi rất hay, nhiều hình ảnh thú vị. Khi chơi lại có nhạc, có thứ tự bảng điểm nên các con rất thích, rất thi đua. Khi thi xong, chụp ảnh 3 bạn đứng nhất để nêu tên, tặng sao và đưa ảnh lên nhóm zalo lớp ngay. (có hướng dẫn ở phụ lục 1 đính kèm) - Dùng web mentimeter.com để tạo những câu hỏi tương tác. Chúng tôi vào web, tạo câu hỏi xong gửi link kèm theo mã code để học sinh đăng nhập và trả lời câu hỏi. Học sinh truy cập web menti.com rồi nhập mã code giáo viên gửi cho và trả lời câu hỏi của giáo viên. Màn hình sẽ hiển thị tất cả các câu trả lời
6. ngay tức thì của các con. Giáo viên và các con cùng nhận xét. (có hướng dẫn ở phụ lục 2 đính kèm) - Dùng classskick để tạo bài tập tương tác. Chúng tôi tạo 1 số bài tập như kéo thả, nối tranh với tiếng, từ, Nhúng link vào ô chát cho học sinh ấn vào là dẫn tới câu hỏi, bài tập tương tác. Tôi có thể nhìn trực tiếp em nào đang làm câu nào, kết quả thế nào. (có hướng dẫn ở phụ lục 3 đính kèm) - Dùng wordwall.net là 1 trang web cũng có thể tạo trò chơi trực tuyến (giao bài tập về nhà cho học sinh). Sau khi tạo các dạng bài tập xong, giáo viên gửi link cho học sinh để học sinh vào làm bài. Học sinh nhận được link, bấm vào link và nhập tên để đăng nhập và làm bài. Ưu điểm của trang web này là đã tạo sẵn hoạt cảnh và nhân vật, mình chỉ cần thay nội dung. Tuy nhiên, nhược điểm là không nhìn thấy học sinh khi chơi thế nào và chỉ thấy kết quả cuối cùng khi các con thi xong. (có hướng dẫn ở phụ lục 4 đính kèm) Ngoài ra, giáo viên còn có thể tự thiết kế trò chơi qua powerpoint để học sinh tham gia. Các trò chơi được phân bố hợp lí trong suốt tiết học, chủ yếu ở phần ôn bài cũ để giúp học sinh có hứng thú trước khi vào bài học mới và ở phần củng cố để giúp học sinh có hứng thú đến tận cuối bài học. Giáo viên cần thiết kế các hoạt động học tập sao cho học sinh được tương tác với giáo viên một cách nhiều nhất vì khi học trực tuyến, học sinh phải lắng nghe và quan sát giáo viên qua màn hình đòi hỏi học sinh phải tập trung cao hơn mà đặc điểm tâm sinh lí học sinh tiểu học không tập trung được quá lâu. Lúc này, giáo viên cần sát sao nhắc nhở kịp thời để học sinh tiếp thu bài học một cách tốt nhất. Giáo viên cần bao quát được lớp học để kịp thời nhắc nhở, động viên nếu học sinh xao nhãng hoặc làm việc riêng để học sinh tiếp thu bài học một cách tốt nhất. Trong quá trình giảng dạy, nếu giáo viên chia sẻ màn hình powerpoint mình đang dạy thì sau khi mỗi hoạt động nhỏ kết thúc, giáo viên sẽ thoát màn hình chia sẻ để quan sát lại toàn bộ học sinh cả lớp để động viên kịp thời.
7. Hoặc ngay khi giảng bài, khi lắng nghe học sinh phát biểu, giáo viên cũng có thể dùng các thanh công cụ của phần mềm để kiểm soát tình hình học tập học sinh. Ví dụ minh họa: - Tiết khoa học: Mở đầu bài giảng bằng phần slide khởi động với hình ảnh và âm thanh sinh động Minh họa bài tập khởi động môn khoa học Tổ chức các trò chơi và các hoạt động tạo hứng thú cho học sinh để học sinh tập trung và liên tục tương tác với bài giảng Minh họa trò chơi môn khoa học
8. Minh họa các hoạt động tương tác trong bài giảng môn khoa học Minh họa các hoạt động tương tác trong bài giảng môn khoa học - Tiết luyện tập toán: Luyện tập chung (trang 136) - Toán 4 oÔn bài cũ: Giáo viên tổ chức trò chơi “Ai nhanh ai đúng?". Mục tiêu: Giúp học sinh ôn lại kiến thức của bài học trước. Cách chơi: giáo viên đưa ra ra các câu hỏi, học sinh trả lời bằng cách giơ tay hoặc thao tác giơ tay bằng nút kí hiệu trên phần mềm, giáo viên mời bạn giơ tay nhanh nhất trả lời.
9. oCủng cố: Giáo viên tổ chức trò chơi “Rung chuông vàng". Mục tiêu: Giúp học sinh cùng cố lại những kiến thức đã học. Cách chơi: Tương tự như cách chơi của trò chơi “Ai nhanh ai đúng?" tuy nhiên học sinh có thể tự chọn các câu hỏi theo ô số mà học sinh yêu thích. oBài luyện tập chính, kết hợp kiểm tra kiến thức của học sinh Minh họa bài luyện tập toán giáo viên tương tác với học sinh 2.3. Theo dõi sự chủ động trong học tập và sự tiến bộ của học sinh qua từng bài học Với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi tiểu học, học sinh rất dễ hứng thú khi được khen ngợi, được thầy cô và các bạn công nhận sự cố gắng của mình. Khi học ở trên lớp, việc thầy cô quan sát được những tiến bộ của học sinh là rất rõ thông qua các hoạt động học tập trong ngày. Khi học trực tuyến, góc nhìn của thầy cô trở nên hạn hẹp hơn nhưng không vì thế mà thầy cô bỏ qua việc khích lệ học sinh đúng lúc. Thông qua những việc làm nhỏ của học sinh mà thầy cô đưa
10. ra những khen thưởng, động viên kịp thời để học sinh hứng thú hơn khi tham gia học trực tuyến, nhờ đó phát huy được tính tích cực của mình. Cụ thể, bản thân tôi đã áp dụng những việc làm sau: Khen thưởng động viên kịp thời - Học sinh vào học đúng giờ khi cô giáo điểm danh: tặng 1 phiếu điểm - Học sinh chuẩn bị đầy đủ sách vở trước khi vào học: tặng 1 phiếu điểm - Học sinh xung phong đọc bài, trả lời câu hỏi xây dựng bài: tặng 1-5 phiếu điểm - Học sinh trả lời đúng câu hỏi/ tham gia trò chơi: tặng 5 phiếu điểm - Học sinh gửi bài cho cô đúng hạn: tặng 5 phiếu điểm - Học sinh hoàn thành bài đúng trước hạn/ có ý kiến sáng tạo: tặng 10 phiếu điểm Những phiếu khen thưởng này được tổng hợp lại để đổi lấy phiếu khen hoặc phần thưởng khi học sinh quay trở lại trường học. Đặc biệt, giáo viên chú ý lưu tâm hơn đến những học sinh còn rụt rè hay nhút nhát, cố gắng đảm bảo trong giờ học trực tuyến mỗi học sinh được gọi ít nhất 1 lần. Ngoài ra, để khích lệ tinh thần của học sinh và để học sinh có thể theo dõi được sự tiến bộ của mình, giáo viên sử dụng phần mềm Classdojo để lập bảng thống kê khen thưởng. Giáo viên thiết kế một bảng tên học sinh của mình trong lớp, nếu học sinh làm một điều gì đó đặc biệt (trả lời chính xác, thắng một trò chơi, giúp đỡ các bạn khác, có sáng kiến đối với bài học...) sẽ nhận được một điểm, điểm được tượng trưng bằng một tim hay một like trên bảng tên của con. Kết thúc buổi học, bạn nào có nhiều điểm nhất sẽ được một phần thưởng lớn hơn do giáo viên đã quy định từ trước. Tuy nhiên, giáo viên hãy đảm bảo mỗi buổi học có một học sinh được nhận thưởng.
11. Minh họa khen thưởng học sinh trong Classdojo Minh họa tổng kết đánh giá lớp học 2.4. Đảm bảo thời gian hợp lí cho mỗi tiết học Đối với việc xây dựng thời khóa biểu trên môi trường Internet, giáo viên cần xây dựng thời khóa biểu phù hợp với sức khỏe, tâm sinh lí của học sinh, trong đó mỗi tiết học chỉ diễn ra trong thời gian 25 – 30 phút, mỗi buổi học không quá 4 tiết học. Giữa các tiết học chúng tôi thường tổ chức cho các em giải lao từ 5 đến 7 phút với các hình thức: vận động nhẹ, nghe nhạc, chia sẻ cùng cô giáo và các bạn, nghe cô kể chuyện, chơi trò chơi 2.5. Khuyến khích sự tham gia của cha mẹ và người chăm sóc trẻ trong việc tạo điều kiện cho việc học trực tuyến của học sinh Như đã nêu ở phần nội quy dành cho cha mẹ học sinh khi học sinh tham gia học trực tuyến, chúng ta thấy được vai trò quan trọng của cha mẹ hoặc người chăm sóc trẻ khi học sinh tham gia học tập.