Đơn công nhận SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động giữa giờ cho học sinh khu Trung tâm trường Tiểu học xã Mường Mít năm học 2020 – 2021

Nội dung tài liệu: Đơn công nhận SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động giữa giờ cho học sinh khu Trung tâm trường Tiểu học xã Mường Mít năm học 2020 – 2021

1. 2 Học sinh ở khu Trung tâm được tham gia tất cả các hoạt động giữa giờ nhằm giải trí, giảm áp lực, thư giãn đầu óc sau những giờ học mệt mỏi căng thẳng; tạo hứng thú, hứng khởi cho các em trong các giờ học tiếp theo. Học sinh được rèn luyện sức khỏe, tăng cường thể lực, rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và phát triển toàn diện. * Nhược điểm: Các nội dung hoạt động còn đơn điệu, trong một khoảng thời gian ngắn. Học sinh phải hoạt động theo khuôn khổ, chưa được tự do sáng tạo, trải nghiệm. Các em chưa nâng cao được tinh thần tham gia các hoạt động thể dục thể thao. Trong khi tổ chức các hoạt động vẫn còn nhiều em học sinh chưa hứng thú tham gia. Biện pháp 2: Đọc sách giữa giờ * Ưu điểm: Sách là một công cụ thiết yếu không thể thiếu trong cuộc sống của con người mọi lứa tuổi. Với học sinh Tiểu học cũng vậy, việc đọc đọc sách có nhiều lợi ích cho các em như: Giúp các em nâng cao kiến thức, kỹ năng, thái độ, hình thành nhân cách, trí tuệ và điều chỉnh các thói quen trong cuộc sống; rèn kỹ năng đọc đúng, đọc diễn cảm cho bản thân và phát triển khả năng tư duy; Rèn luyện tính kiên trì, biết điều khiển bản thân. Đọc sách báo giúp các em nhận thức về xã hội, có cảm nhận khác hơn về cuộc sống, cách nhìn nhận về thế giới xung quanh mình, qua đó, sống một cách tích cực hơn; phát triển khả năng cảm thụ văn học, phát triển khả năng viết văn. Giúp các em giải trí sau những giờ học căng thẳng, giúp thư giãn và lấy lại động lực tiếp tục học tập. * Nhược điểm: Các em vừa trải qua các tiết học căng thẳng, khi ra chơi các em lại phải đọc sách khiến tâm lý các em không được thoải mái, cảm thấy nhàm chán. Do không gian thư viện có hạn nên tỉ lệ học sinh được vào đọc sách báo thư viện chưa cao mà các lớp phải luân phiên nhau theo ngày, nên số lượng học
2. 3 sinh tham gia đọc sách trong thư viện chưa nhiều, hiệu quả đọc chưa cao. Số lượng đầu sách trong thư viện chưa nhiều, chưa được bổ sung thường xuyên các loại sách, truyện mới nên các em thấy nhàm chán khi cứ đọc đi đọc lại các cuốn sách cũ. Vì vậy nên tỉ lệ học sinh vào thư viện đọc sách ngày càng ít dẫn đến hoạt động đọc chưa được sôi nổi. Việc tổ chức các hoạt động đọc cho các em chưa phong phú và sinh động. Các em chỉ dừng lại ở việc đọc, chưa được trao đổi, kể lại, đóng vai theo các tình huống trong truyện nên khiến việc đọc trở nên nhàm chán, các em chưa hiểu hết được ý nghĩa, chưa được bộc lộ cảm xúc, năng khiếu của mình qua các câu chuyện đã được đọc. Số lượng sách truyện ở thư viện các lớp còn ít, chưa được bổ sung thường xuyên nên chưa phong phú về đầu sách, truyện. Biện pháp 3: Trò chơi vận động * Ưu điểm: Việc tổ chức các trò chơi trong trường học giúp các em cảm thấy vui vẻ và thoải mái hơn sau các giờ học căng thẳng để tiếp tục các tiết học tiếp theo trong tâm thế thoải mái. Giúp các em phát triển về thể chất, tư duy, sáng tạo; Giúp các em mạnh dạn, tự tin, nhanh nhẹn, đoàn kết hơn. * Nhược điểm: Có những trò chơi vận động mang tính tập thể rất cao, thường có số lượng người tham gia chơi lớn và đòi hỏi địa điểm chơi phải có diện tích rộng. Tuy nhiên do địa điểm hoạt động của nhà trường còn hẹp về diện tích mà số lượng học sinh lại đông nên việc tổ chức các trò chơi vận động mang tính tập thể còn nhiều hạn chế. Nhiều anh chị phụ trách còn thiếu kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi nên chưa gây được nhiều hứng thú cho học sinh, nội dung trò chơi chưa phong phú nên tạo cho học sinh sự nhàm chán khi cứ lặp lại một số trò chơi. Thời gian tổ chức trò chơi học sinh chơi còn ít nên có một số trò chơi ở một số buổi còn nhiều em chưa được chơi.
3. 4 Một số học sinh chưa nhận thức rõ ràng về vai trò, ý nghĩa trò chơi đang chơi nên việc hiểu về trò chơi còn hạn chế dẫn đến việc vi phạm luật chơi hoặc nhanh quên trò chơi. Bảng khảo sát tỉ lệ học sinh tham gia các hoạt động khi chưa áp dụng sáng kiến ở khu Trung tâm: Tỉ lệ HS hứng thú Nội dung hoạt động Ghi chú tham gia Múa hát tập thể 82/125 = 65,6% Số sách báo có Chưa được bổ sung 1300 đầu sách trong thư viện thường xuyên Số lớp có sách báo Chưa được bổ sung Đọc sách ở thư viện lớp học 6/6 lớp thường xuyên, chưa giữa giờ phong phú Số học sinh thường Từ 60 – 70 % xuyên vào thư viện Học sinh nữ ít tham Trò chơi vận động Từ 60 – 70% gia Đánh giá chung: Học sinh được tham gia các hoạt động trong giờ ra chơi. Tuy nhiên theo kết quả khảo sát ở trên cho thấy tỉ lệ học sinh hứng thú với các hoạt động chưa nhiều. Nguyên nhân do các hoạt động còn chưa phong phú, chưa tạo được hứng thú cho các em khi tham gia, số lượng sách truyện trong thư viện nhà trường, thư viện lớp chưa nhiều, chưa được thường xuyên bổ sung. + Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến: Biện pháp 1: Tổ chức múa hát tập thể, nhảy dân vũ, các hoạt động phát huy bản sắc dân tộc * Tính mới: Biện pháp này không thay thế hoàn toàn biện pháp trước đây mà mang tính kế thừa, phát triển dựa trên biện pháp cũ đã thực hiện. Việc xây dựng kế hoạch hoạt động, lựa chọn các bài múa hát tập thể phù hợp với tâm lý giúp các em xua tan những mệt mỏi, căng thẳng để bắt đầu những giờ học tiếp theo; các
4. 5 em còn có cơ hội bộc lộ tính cách, khả năng của bản thân, trở nên tự tin hơn. Việc thường xuyên thay đổi các bài múa hát tập thể phù hợp với tâm lý các em, với bản sắc dân tộc địa phương giúp các em hứng thú hơn, không còn cảm giác gò bó, nhàm chán khi cứ phải tập đi tập lại một bài múa do các thầy cô quy định sẵn; ngoài ra còn góp phần gìn giữ, phát huy bản sắc dân tộc của địa phương. * Cách thực hiện Bước 1: Xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động trong giờ ra chơi, lựa chọn bài múa phù hợp với tâm lý học sinh Ngay từ đầu năm, tôi đã tham mưu với Ban Giám hiệu nhà trường về cách thức tổ chức các hoạt động giữa giờ, xây dựng kế hoạch hoạt động cụ thể từng ngày dựa vào điều kiện thực tế của nhà trường. Lịch hoạt động được dán công khai để giáo viên, học sinh nắm rõ và chủ động thực hiện. Khi xây dựng kế hoạch, tôi lên kế hoạch thay thế các hoạt động trong một số trường hợp điều kiện thời tiết không thuận lợi. Ví dụ như khi trời mưa hoặc nắng quá to, giáo viên sẽ không tổ chức các hoạt động ngoài trời mà có thể thay thế bằng một số hoạt động trong lớp học, trong bóng râm,... để đảm bảo sức khỏe cho học sinh mà các em vẫn được hoạt động. Việc lựa chọn các bài múa sao cho phù hợp là một yếu tố vô cùng quan trọng. Ở lứa tuổi của các em thường thích những bài hát múa sôi động, động tác khỏe khắn. Vì vậy nên tôi thường lựa chọn các bài hát, múa trên nền nhạc sôi động, các động tác khỏe khoắn, động tác múa không quá nhanh cũng không quá chậm, mang tính tập thể, và quan trọng là phù hợp với lứa tuổi của các em, phù hợp với môi trường giáo dục. Dựa trên những cơ sở đó, tôi đã lựa chọn các bài múa hát đã được tập huấn trong các đợt tập huấn do hội đồng Đội các cấp hướng dẫn. Ngoài ra tôi còn hướng dẫn các em thêm một số bài múa về thầy cô, về mái trường để các em thường xuyên thay đổi, đỡ gây ra cảm giác nhàm chán. Ngoài việc tổ chức các bài múa hát, tôi còn lựa chọn thêm hình thức múa sạp trên nền nhạc dân tộc vừa giúp các em thư giãn đầu óc, mang tính tập thể, đoàn kết lại vừa phát huy bản sắc dân tộc.
5. 6 Bước 2: Tổ chức cho học sinh luyện tập các bài múa Quá trình tổ chức hướng dẫn, luyện tập cho học sinh giáo viên phải thuộc động tác, vì vậy việc đầu tiên sau khi chọn được bài múa là giáo viên phải học và ghi nhớ động tác. Sau khi ghi nhớ động tác là việc dạy cho học sinh, vì số lượng học sinh đông, trình độ không đồng đều, có những em học sinh tiếp thu chậm nên quá trình luyện tập cũng không hề đơn giản. Để giải quyết vấn đề này, bản thân tôi chọn giải pháp dạy động tác và tập trước cho những em học sinh trong đội văn nghệ nhà trường. Sau đó dạy động tác cơ bản cho học sinh toàn trường, khi các em đã nhớ các động tác cơ bản, giáo viên chỉ việc bật nhạc để các em học sinh tập theo đội văn nghệ. Vậy nên việc luyện tập cho học sinh trở nên dễ dàng hơn, giáo viên không phải mất nhiều thời gian làm mẫu cho từng nhóm lớp, học sinh lại dễ nhìn động tác để thực hiện theo. Khi đó giáo viên chỉ việc theo dõi, chỉnh động tác cho những em nào thực hiện chưa đúng, chưa đều. Bước 3: Tổ chức múa hát tập thể theo lịch Khi học sinh đã nắm được lịch thực hiện, các em tham gia hoạt động múa hát theo lịch đã xây dựng. Chúng tôi linh hoạt thay đổi xen kẽ các bài múa, nhảy dân vũ, múa sạp, ... hàng ngày, hàng tuần để nhằm thay đổi không khí, giúp các em cảm thấy thoải mái và đỡ nhàm chán. Qua đó, các em được phát triển về năng khiếu văn nghệ, góp phần giúp các em phát triển toàn diện bản thân. Ngoài ra, chúng tôi còn kết hợp với Hội phụ nữ, phụ huynh học sinh, mời một số nghệ nhân để tổ chức các hoạt động: múa sạp, học nhạc cụ dân tộc để nhằm khơi gợi cho các em về bản sắc dân tộc, gìn giữ và phát huy bản sắc dân tộc địa phương. Học sinh tham gia múa hát tập thể ở điểm trường Trung tâm
6. 7 Học sinh tham gia nhảy sạp, múa hát tập thể giờ ra chơi Biện pháp 2: Tổ chức cho học sinh đọc sách báo, giao lưu văn hoá đọc vào giờ ra chơi * Tính mới: Biện pháp này không phải là một biện pháp hoàn toàn mới mà nó mang tính kế thừa, phát triển dựa trên biện pháp cũ đã thực hiện. Việc đọc sách báo giúp không những giúp các em giải trí, giải tỏa mệt mỏi, căng thẳng mà còn giúp các em phát triển thêm về kiến thức, kỹ năng. Trong khi việc tổ chức đọc sách báo trong thư viện còn có sự hạn chế vì không gian thư viện hẹp thì việc tổ chức thêm hoạt động giao lưu văn hóa đọc giữa các lớp, các khối, các em học sinh đã giúp việc đọc sách không còn trở nên gò bó nữa. Các em được đọc, được giao lưu, không gian đọc được mở rộng ở khắp mọi góc, địa điểm trong phạm vi trường học như thư viện, sân trường, thư viện ngoài trời, vườn cây, ghế đá, lớp học, ... Số lượng sách, truyện nhiều nên các em tha hồ lựa chọn sách, truyện để đọc. Vì vậy nên tỉ lệ học sinh tham gia đọc được tăng lên đáng kể. Ngoài ra việc tổ chức giao lưu văn hóa đọc còn giúp các em được trao đổi, chia sẻ về những điều, những kiến thức mình vừa được đọc. Các em được hỏi bạn về những chỗ mình chưa hiểu. Nhờ đó mà chất lượng đọc được nâng lên rõ rệt. Học sinh không những chỉ được đọc để giải trí mà thông qua đó các em lĩnh hội được thêm nhiều kiến thức, kỹ năng như: kỹ năng giao tiếp, chia sẻ, .... Được học hỏi kiến thức từ các bạn, được đem những kiến thức mình được đọc, được tìm hiểu để chia sẻ cho các bạn. Qua các hoạt động đóng vai, viết cảm nhận sau khi đọc
7. 8 truyện các em được bộc lộ cảm xúc, năng khiếu của mình. Các em được nhập vai vào các nhân vật trong truyện để hiểu rõ hơn về ý nghĩa câu chuyện vừa đọc. Các em được tham gia các trò chơi giúp rèn luyện về trí tuệ, sự nhanh nhẹn, khéo léo. Nhờ đó mà các em được phát triển toàn diện về đức – trí – thể – mĩ. * Cách thực hiện: Bước 1: Bổ sung sách, báo, truyện vào thư viện Những năm trước, do không được bổ sung thường xuyên về sách, truyện mới nên dẫn đến tình trạng số lượng học sinh vào thư viện đọc sách ngày càng ít đi. Vì vậy nên ngay từ đầu năm học, tôi đã chủ động tham mưu với Ban Giám hiệu nhà trường thường xuyên bổ sung sách báo, truyện mới vào thư viện. Ngoài ra còn huy động sự đóng góp, ủng hộ sách, truyện của cán bộ giáo viên, nhân viên, phụ huynh và học sinh trong nhà trường để bổ sung vào kho sách truyện của nhà trường, làm mới bộ sưu tập sách, báo để các em luôn có cảm giác mới mẻ mỗi khi vào thư viện đọc sách. Các em được đọc thêm những cuốn sách mới, những câu chuyện mới để bổ sung những kiến thức mới cho bản thân. Bước 2: Lên lịch đọc thư viện, tổ chức cho học sinh vào thư viện đọc, giao lưu đọc luân phiên giữa các lớp Do không gian thư viện có hạn nên học sinh không thể cùng 1 lúc vào thư viện hết được. Vậy nên ngay từ đầu năm học, tôi đã phối hợp cùng với nhân viên thư viện xây dựng lịch đọc thư viện luân phiên giữa các lớp, các khối để đảm bảo không gian thoải mái cho các em khi vào thư viện đọc sách mà tất cả học sinh nào cũng được tham gia đọc. Lịch đọc khu Trung tâm cụ thể như sau: Hoạt động đọc Vào thư viện Giao lưu văn hóa đọc Thời gian Thứ hai Lớp 1A1; Lớp 5A1 Các lớp còn lại Thứ ba Lớp 2A1; Lớp 5A2 Các lớp còn lại Thứ tư Lớp 3A1; Lớp 5A3 Các lớp còn lại Thứ năm Lớp 4A1 Các lớp còn lại Thứ sáu Hoạt động trò chơi ngoài trời
8. 9 Với lịch đọc luân phiên như vậy, các em học sinh đều được vào thư viện đọc sách hàng tuần, được giao lưu đọc, chia sẻ kiến thức, những điều mà mình học được sau khi đọc. Ngoài việc đọc sách, khi vào thư viện các em còn được chơi các trò chơi giúp phát triển trí tuệ, rèn luyện sự khéo léo, nhanh nhẹn như: ô ăn quan, cờ vua, cá ngựa, chơi chuyền, ... Học sinh tham gia đọc sách thư viện Học sinh chơi các trò chơi trong thư viện Giao lưu văn hóa đọc giữa các lớp
9. 10 Học sinh tham gia Học sinh giao lưu văn hóa đọc đọc sách thư viện ngoài trời Biện pháp 3: Giờ ra chơi trải nghiệm sáng tạo * Tính mới: Đây là một biện pháp hoàn toàn mới mà những năm trước đây chúng tôi chưa thực hiện. Ở lứa tuổi Tiểu học, việc rèn kỹ năng sống, kỹ năng tự phục vụ cho học sinh là rất quan trọng không phải chỉ trong các tiết học, mà chúng tôi còn phải rèn cho học sinh trong tất cả các hoạt động Đội, hoạt động ngoài giờ lên lớp. Qua hoạt động giờ ra chơi trải nghiệm sáng tạo này, các em được thỏa sức khám phá, trải nghiệm để tạo ra các sản phẩm mình thích từ lon, chai nhựa, bìa cát tông, túi ni lông, vỏ hộp sữa, ... Thông qua hoạt động này, các em vừa rèn luyện về trí tuệ, sự khéo léo, tỉ mỉ, sáng tạo, tinh thần học hỏi, đoàn kết, rèn tính kiên trì cho bản thân. Không những vậy hoạt động này còn rèn cho các em đức tính tiết kiệm, biết bảo vệ môi trường. Khơi gợi cho các em sự tìm tòi, khám phá, tạo cơ hội cho các em thể hiện khả năng của bản thân. Qua đó, giờ ra chơi giữa giờ vừa sôi động và trở nên có ý nghĩa hơn, góp phần giúp các em phát triển toàn diện bản thân. * Cách thực hiện Bước 1: Xây dựng kế hoạch, vận động học sinh thu gom, phân loại các phế liệu như chai nhựa, bìa cát tông, vỏ hộp sữa, ống hút nhựa, .... Ngay từ đầu năm học, tôi đã xây dựng kế hoạch giờ ra chơi trải nghiệm sáng tạo và tham mưu với Ban Giám hiệu nhà trường về kế hoạch thực hiện hoạt động. Lên kế hoạch phối hợp với các đoàn thể, cán bộ giáo viên, nhân viên trong
10. 11 nhà trường để thực hiện có hiệu quả hoạt động. Thêm vào đó, với mục đích tuyên truyền bảo vệ môi trường, xây dựng kế hoạch nhỏ và thực hiện giờ ra chơi trải nghiệm sáng tạo, tôi đã phối hợp với giáo viên các điểm trường phát động học sinh thu gom các vật liệu dễ kiếm như: vỏ chai nhựa, lon, bìa cát tông, ... Với tinh thần bảo vệ môi trường phòng chống rác thải nhựa, phong trào này đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của thầy và trò nhà trường. Sau khi thu gom, thầy và trò chúng tôi lại cùng nhau phân loại những vật liệu thu được thành từng nhóm riêng để thuận lợi cho việc thực hiện hoạt động vào các ngày hoạt động. Công việc này không những tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động tiếp theo của thầy và trò mà còn rèn cho học sinh đức tính tỉ mỉ, cẩn thận, làm việc một cách khoa học. Bước 2: Hướng dẫn, tổ chức cho học sinh sáng tạo các đồ dùng, đồ chơi từ các vật liệu thu được Trong hoạt động giờ ra chơi trải nghiệm sáng tạo, giáo viên chỉ là người theo dõi, hướng dẫn, tư vấn, còn các em học sinh mới là những người tạo ra các sản phẩm từ các chai nhựa, bìa cát tông, vỏ hộp sữa, ... Hoạt động được tổ chức thường xuyên vào các giờ ra chơi buổi sáng (1 lần/tuần) và giờ ra chơi buổi chiều hàng ngày. Các em đã tạo ra các sản phẩm đẹp mắt, có ý nghĩa để phục vụ cho chính quá trình học tập của các em. Với tinh thần học hỏi, sáng tạo của các em, giờ ra chơi đã thu hút được sự tham gia tích cực của các em, các em không bị áp lực, gò bó mà được thỏa sức sáng tạo nên đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, không khí giờ ra chơi trở nên sôi nổi hơn hẳn. Làm thiệp chúc mừng ngày 8/3
11. 12 Cắt hoa từ túi nilon Làm lọ hoa, hộp bút từ chai nhựa Một số sản phẩm từ giờ ra chơi trải nghiệm sáng tạo của học sinh Biện pháp 4: Tổ chức các trò chơi dân gian * Tính mới: Đây không phải là một biện pháp mới mà dựa trên sự kế thừa từ biện pháp cũ đã thực hiện ở những năm trước. Ở lứa tuổi tiểu học này các em rất hiếu động, ham học nhưng cũng ham chơi. Hơn nữa, ngày nay với sự phát triển không ngừng của công nghệ thông tin, các em dễ bị cuốn vào các trò chơi điện tử mà sao nhãng việc học, dần dần quên đi các trò chơi dân gian. Vì vậy mà kéo theo rất nhiều hậu quả sau này. Trước những nguy cơ đó, tôi đã tăng cường đưa các trò chơi dân gian vào các hoạt động trong trường học, đặc biệt là vào giờ ra chơi. Việc tổ chức các trò chơi dân gian cho các em còn giúp các em rèn luyện về thể lực, trí tuệ, kỹ năng, sự nhanh nhẹn, hoạt bát, khả năng xử lý các tình