Báo cáo Giải pháp Nâng cao chất lượng môn Toán THCS bằng cách sử dụng một số công cụ AI cơ bản

Nội dung tài liệu: Báo cáo Giải pháp Nâng cao chất lượng môn Toán THCS bằng cách sử dụng một số công cụ AI cơ bản

1. MỤC LỤC Mục lục 3 DANH MỤC CÁC BẢNG ...4,5 I. MỞ ĐẦU ..6 1. Tính cấp thiết ...6 2. Mục tiêu 6,7 3. Đối tượng và phương pháp thực hiện ..7 II.NỘI DUNG ..7 1.Cơ sở lí luận ...7,8 2.Thực trạng .8 3.Các biện pháp thực hiện ... .8 4.Thực nghiệm sư phạm .9,10,11 III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..11 1.Ưu và hạn chế của biện pháp ..11 1.1. Ưu điểm 11 1.2. Hạn chế ...11 2. Phương hướng khắc phục các hạn chế ...11 3. Khả năng triển khai rộng rãi các biện pháp 12 IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................13
2. NỘI DUNG BÁO CÁO I. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết: -Việc nâng cao hứng thú học tập, nâng cao chất lượng hiệu quả giảng dạy là nhiệm vụ quan trọng của mỗi người giáo viên. - Với vai trò nêu trên, ngành giáo dục phải đổi mới từ nội dung, phương pháp dạy học - Điều đó đòi hỏi người thầy phải đổi mới phương pháp dạy học nhưng vẫn phải đảm bảo chất lượng và nội dung kiến thức, đồng thời phải tìm ra những biện pháp nhằm nâng cao chất lượng. - Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, công nghệ thông tin đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dạy và học. Sử dụng một số công cụ AI là một cách hữu ích trong việc tạo ra các bài học tương tác, giúp học sinh tiếp cận môn Toán một cách sinh động và dễ hiểu. Sử dụng một số công cụ AI cho phép giáo viên tạo ra các câu chuyện học tập hấp dẫn, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành thông qua các tình huống mô phỏng, bài tập và trò chơi. Từ đó việc sử dụng một số công cụ AI có thể là một phương pháp hiệu quả để nâng cao chất lượng môn Toán ở cấp Trung học cơ sở (THCS). 2. Mục tiêu: - Tạo bài học sinh động và dễ tiếp cận: cho phép giáo viên xây dựng các bài học với nội dung trực quan, sinh động, kết hợp giữa hình ảnh, âm thanh và văn bản. Điều này giúp học sinh dễ dàng hiểu các khái niệm toán học phức tạp và cảm thấy hứng thú với môn học. - Khuyến khích học sinh tham gia tích cực vào bài học: cung cấp các hoạt động tương tác trong đó học sinh có thể tham gia trực tiếp vào câu chuyện, trả lời câu hỏi, giải bài toán, từ đó củng cố kiến thức. Việc học không còn chỉ là tiếp thu thụ động mà trở thành một quá trình chủ động, tạo sự hứng thú cho học sinh. - Tạo ra môi trường học tập sáng tạo và thú vị: Thông qua các câu chuyện mô phỏng và bài tập, một số công cụ AI không chỉ giúp học sinh học Toán mà còn phát triển khả năng sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện. - Phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy logic: cung cấp nhiều tình huống toán học thực tế, giúp học sinh phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy logic. Các bài toán được xây dựng dưới dạng các thử thách trong câu
3. chuyện, buộc học sinh phải suy nghĩ và áp dụng kiến thức để giải quyết. 3. Đối tượng và phương pháp thực hiện: * Đối tượng: Học sinh khối 8 trường THCS Thị Trấn TL năm học 2022- 2023; 2023 - 2024 * Phương pháp thực hiện: Nghiên cứu về tài liệu phân môn Toán, đổi mới phương pháp dạy học, các văn bản chỉ đạo...để nắm rõ hơn về cơ sở lí luận những tri thức cần thiết phục vụ cho đề tài. - Phương pháp quan sát, điều tra: Quan sát việc dạy và việc học của giáo viên và học sinh. - Phương pháp nghiên cứu sản phẩm: Chấm vở bài tập của HS, chấm bài thi kiểm tra ....làm cơ sở đề tìm ra thực trạng. - Phương pháp thực nghiệm: + Thăm lớp, dự giờ + Sử dụng bảng biểu đối chiếu. + Kiểm tra chất lượng sau giờ học. + Thực nghiệm dạy bài ứng dụng trí một số công cụ AI II. NỘI DUNG 1. Cơ sở lí luận - Đối với giáo viên việc soạn bài giảng Toán hay và thú vị là nhiệm vụ đầy thách thức, không chỉ đòi hỏi về tính chuyên môn, mà còn cần phải nắm vững và giỏi công nghệ để sử dụng thành thạo các phần mềm. Ngoài ra, GV còn phải bỏ rất nhiều thời gian để soạn một tiết dạy. Một bài giảng hay và thú vị sẽ đem lại một tiết học Toán sinh động và hấp dẫn, giúp cho những kiến thức, con số khô khan trở nên gần gũi hơn. Do vậy mà kỹ năng soạn bài giảng là một phần rất quan trọng để có một tiết học Toán thành công. - Trên thực tế đã cho thấy, những tiết học Toán có tình huống thú vị và khéo léo, bài giảng sinh động rất hấp dẫn học sinh. Từ đó, các giờ học Toán trở nên thú vị và học sinh cũng ghi nhớ kiến thức một cách nhẹ nhàng và vui vẻ. Tuy nhiên việc chuẩn bị cho một tiết dạy Toán sinh động và hấp dẫn như vậy thì mất rất nhiều thời gian và cần dày công chuẩn bị đối với giáo viên. Những con số và kiến thức toán vốn là những kiến thức hàn lâm, khó hiểu. Vì thế nếu chỉ dạy một cách
4. truyền thống, tiết học Toán sẽ là nỗi sợ với các em học sinh. Việc xây dựng một bài giảng đơn điệu, nhàm chán có thể gây ra việc học sinh chán nản, khó hiểu, tạo ra một môi trường học tập không đạt yêu cầu cho học sinh và một môi trường làm việc không đạt yêu cầu cho giáo viên. Vì vậy, ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào soạn bài giảng sẽ giúp cho giáo viên dễ dàng thực hiện những ý tưởng của mình một cách nhanh chóng, tạo ra những tiết học sinh động và hấp dẫn hơn với học sinh mà không tốn quá nhiều công sức chuẩn bị. - Các thuật toán học máy tạo điều kiện cho giáo viên tiết kiệm thời gian quý báu của mình trong việc soạn bài giảng khi lên lớp. Thông qua trí tuệ nhân tạo, giáo viên có thể dễ dàng biến những ý tưởng của mình thành hiện thực mà không cần phải thành thạo quá nhiều phần mềm phức tạp, mang tính chuyên môn kĩ thuật cao. Trí tuệ nhân tạo đặc biệt hữu ích đối với giáo viên và giáo dục, cách mạng hoá trong quá trình dạy và học Toán. 2. Thực trạng - Học sinh trong trường học thường rất hứng thú với cái mới, những trò chơi tương tác mà giáo viên tạo ra cũng là một động lực giúp chúng tôi hoàn thành đề tài này. - Những phần mềm tạo bài giảng đều có ưu nhược điểm của mỗi loại nhưng giáo viên chịu khó tiếp xúc và sử dụng chúng vẫn chưa nhiều. Nên chưa thấy được hết ưu điểm của việc sử dụng công cụ AI vào dạy học. - Môn Toán học là môn học là môn học khô khan. Việc lồng ghép các phần mềm trò chơi vào bài học giúp thu hút học sinh trong tiết học. Tuy hiện nay có rất nhiều phần mền học tập, nhưng việc tìm ra phần mềm phù hợp và mạnh dạn áp dụng chúng vào các bài học tạo sự hứng thú cho học sinh là nhiệm vụ cấp thiết trong thời gian này. Từ thực trạng trên đã thôi thúc tôi tìm ra giải pháp nâng cao chất lượng môn Toán THCS bằng cách sử dụng các công cụ AI tại Trường THCS Thị trấn Tiên lãng 3. Các biện pháp thực hiện - Học sinh Trung học cơ sở thường bị thu hút bởi những câu hỏi có tính trực quan, sinh động và có xu hướng học tập tốt hơn khi được tiếp xúc với hình ảnh, sơ đồ, mô hình hoặc các bài tập tình huống thực tế. Vì vậy để nâng cao chất lượng giáo dục sử dụng các công cụ AI có thể áp dụng vào các biện pháp sau
5. Biện Pháp 1. Ứng dụng AI trong soạn thảo giáo án và bài giảng - Sử dụng các công cụ vẽ hình trực quan để thu hút học sinh như GeoGebra: + Với cách vẽ hình truyền thống thường không hứng thú với học sinh. Thay vào đó các thầy cô có thể vẽ hình trên các máy tính, có thể thay đổi kích thước hình và duy chuyển hình, quan sát 3D với 1 số hình sẽ giúp học sinh hào hứng hơn. Đồng thời giúp học sinh rèn luyện khả năng quan sát thực quan. GeoGebra : Hỗ trợ vẽ hình học - Thiết kế bài giảng sinh động thu hút học sinh bằng phần mềm Canva: + Thông thường các giáo viên thường thiết kế bài giảng bằng Powpoint. Cách thiết kế này thường mất khá nhiều thời gian để tạo các slidethay hoặc tạo các hiệu ứng. Mà các hiệu hứng và nguồn tài nguyên trong Powpoint thường không phong phú cũng không sinh động. + Thay vào đó các thầy cô có thể sử dụng một số phần mềm tạo slide như: Slidesgo, Keynote, Powtoon, Sidebean, Canva, là một số phần sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) cung cấp nhiều tính năng và mẫu template đẹp mắt, ấn tượng giúp bài giảng thêm sinh động hơn.
6. Phần mềm Canva giúp tạo bài giảng nhanh và sinh động - Thiết kế các câu hỏi bài tập thành các video sinh động từ các phần mềm trực tuyến trên mạng như Lumalabs, Vidu, Những phần mềm này giúp biến các hình ảnh đơn điệu trong sách giáo khoa, hoặc các bài tập thực tế thành các video tình huống sinh động. + Sử dụng Lumalabs, vidu tạo các hình ảnh động. + Sử dụng các phần mềm chuyển đổi văn bản thành giọng nói như Narakeet, để lồng tiếng tạo thành video tình huống.
7. Phần mềm chuyển văn bản thành giọng nói Phần mềm tạo video từ hình ảnh Biện pháp 2: Đánh giá, theo dõi điểm số bằng cách công cụ AI Sử dụng công cụ dạy học 4.0 giúp thầy cô nhanh chóng thuận tiện khi cho điểm và quản lý điểm thưởng - phạt thông qua các tiêu chí tương ứng với những việc mà học sinh đã làm tốt hoặc những việc chưa tốt, từ đó khuyến khích học sinh chăm học, tích cực học tập, hăng hái trong giờ học mà không cần mất quá nhiều thời gian thiết kế.
8. Các phần mềm giúp giáo viên theo dõi điểm số của học sinh Ở lớp, học sinh sẽ tập trung học tập, hăng hái phát biểu để tích lũy nhiều điểm tốt. Đặc biệt, những hình đại diện sinh động, thiết kế màu sắc sẽ giúp các em hào hứng, vui vẻ hơn mỗi khi đến lớp Biện pháp 3: Ứng dụng AI để tăng cường tương tác lớp học - Ngoài việc tạo hứng thú trong giờ học, khuyến khích học sinh thích cực. việc tương tác trong giờ học giữa học sinh với giáo viên hay học sinh với học sinh cũng giúp giờ học vui vẻ, học sinh hào hứng với tiết học hơn. -Để khuyến khích học sinh tăng tương tác với giáo viên và các hoạt động học giáo viên có thể sử dụng các trò chơi tương tác bằng các phần mềm như: Đua vịt, ong bay thi, vòng quy may mắn, ..để chọn học sinh hoạt động thay vì các cách gọi đơn điệu thông thường.
9. Trò chơi “Ong vàng” Trò chơi “Vòng quay may mắn” Việc sử dụng một số công cụ AI trong giáo dục không chỉ giúp học viên tiết kiệm thời gian mà còn nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập. Tuy nhiên, giáo viên cần hướng dẫn học sinh sử dụng AI đúng cách để khai phá thác tối đa lợi ích mà công nghệ này mang lại. 4. Thực nghiệm sư phạm - Sau khi giáo viên áp dụng một số phương pháp dạy học mới và tiến hành khảo sát trong năm học vừa qua đã cho kết quả tích cực. - Trước khi sử dụng phương pháp: + Năm học 2022 - 2023 áp dụng trên lớp 8B5, còn lớp 8B6 là lớp đối chứng.
10. Lớp Số HS HS Đạt HS Chưa đạt 8B5 35 29/35 = 82,8% 6/35 =17,2% 8B6 36 20/36 = 55,6% 16/36 = 44,4% + Qua năm học 2022 - 2023 nghiên cứu và áp dụng biện pháp này tôi thấy chất lượng đại trà có sự chuyển biến đáng kể. + Năm học 2023 - 2024 tôi đã áp dụng kinh nghiệm này vào giảng dạy trên cả hai lớp 8B5 và 8B7 kết quả Lớp Số HS HS Đạt HS Chưa đạt 8B5 38 33/38 = 86,8% 5/38 = 13,2% 8B7 35 29/34 = 85,3% 5/34 = 14,7% + Qua kết quả thống kê ở trên tôi nhận thấy: - Kết quả lớp thực nghiệm chất lượng hơn hẳn các lớp đối chứng mặc dù đầu năm đánh giá mọi mặt ở hai lớp đều tương đương nhau. - Tình trạng học sinh có tâm lí sợ môn Toán ở lớp dạy thực nghiệm đã giảm đi rất nhiều. - Chất lượng đại trà được nâng cao, tỷ lệ học sinh hứng thú với các bài tập trên lớp, cũng như việc hoàn thành bài tập được đánh giá tốt. - Lúc mới thực nghiệm vẫn còn một vài em chưa thực sự chưa có sự tích cực và tự giác, sau khi các em đã quen và có sự tư duy liên hệ thực tế thì trình trạng đó đã được cải thiện. Điều đó chứng tỏ rằng việc thực hiện áp dụng các công cụ AI vào bài học là có ý nghĩa. III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Ưu và hạn chế của biện pháp 1.1. Ưu điểm - Giúp cho giáo viên đổi mới được phương pháp giảng dạy, phát huy tính tích cực của học sinh, nâng cao chất lượng dạy học và chất lượng giáo dục toàn diện, giúp nhà trường ngày càng phát triển. - Chất lượng đại trà của học sinh được nâng lên, khắc phục được tình trạng sợ học môn Toán của học sinh, các em không còn thấy sự đơn điệu hoặc khi học Toán, nhiều em còn tích cực tự giác tìm hiểu kiến thức thường xuyên để nâng cao điểm số đạt được yêu cầu của môn học. - Hiện có nhều phần mềm hỗ và nguồn tài liệu hướng dẫn tạo bài giảng sử dụng các công nghệ AI.
11. 1.2. Hạn chế - Đòi hỏi giáo viên cần có khả năng sử dụng công nghệ thông tin tốt. - Một số phần mềm hỗ trợ yêu cầu trả phí. - Giáo viên cần đầu tư thời gian để nghiên cứu để sáng tạo tránh việc trùng lặp nhiều bài tập để gây hứng thú cho học sinh tránh nhàm chán. 2. Phương hướng khắc phục các hạn chế - Để sử dụng tốt các công cụ AI giáo viên cần thường xuyên tìm hiểu và vận dụng vào các bài dạy. - Một số phần mềm yêu cầu trả phí tuy nhiên phí hàng tháng và hàng năm của nhiềm phần mềm không quá cao. Phần mềm nào yêu cầu hỗ trợ phí cao thì nhiều giáo viên có thể dùng chung tài khoản để tiết kiệm chi phí. 3. Khả năng triển khai rộng rãi các biện pháp - Giải pháp đã được thử nghiệm đánh giá thử tại trường THCS Thị trấn TL và kết quả đánh giá thử chứng minh được khả năng áp dụng có hiệu quả và giải pháp đánh giá có khả năng nhân rộng trong huyện. + Áp dụng được ở: Các trường THCS + Nhân rộng: Trong huyện. - Với thực trạng dạy học môn Toán và yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, có thể coi đây là một quan điểm của cá nhân tôi đóng góp ý kiến vào việc nâng cao chất lượng học giáo dục thể chất trong giai đoạn hiện nay. Mặc dù đã cố gắng song không thể tránh được các thiếu sót, rất mong được sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo, của các bạn đồng nghiệp để sáng kiến của tôi được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO - Sách giáo khoa môn Toán lớp 8, Bộ sách Kết nối tri thức. - Sách hướng dẫn dạy học môn Toán trung học cơ sở theo chương trình GDPT 2018.