Báo cáo Biện pháp Rèn kỹ năng nghe viết đúng chính tả cho học sinh Lớp 2B, trường Tiểu học Sa Lung

Nội dung tài liệu: Báo cáo Biện pháp Rèn kỹ năng nghe viết đúng chính tả cho học sinh Lớp 2B, trường Tiểu học Sa Lung

1. 3 KẾT QUẢ KHẢO SÁT Ở LỚP 2B TRONG THÁNG 10 NĂM 2023 Tổng số học sinh lớp 2B: 19 em Phân môn chính tả Nghe – viết Nghe viết được Nghe viết được Nghe viết đúng nhưng còn mắc một nhưng còn mắc một TSHS đẹp, không mắc lỗi số lỗi chính tả phụ số lỗi chính tả phụ âm đầu l/n âm đầu ch/tr TS % TS % TS % 19 5 26,4 % 8 42,1% 6 31,5 % 2.2 Nguyên nhân của thực trạng Qua quá trình quan sát, giảng dạy, khảo sát tôi nhận thấy học sinh viết sai lỗi chính tả nhiều là do những nguyên nhân chính sau đây: - Một vài em kỹ năng nghe, nói, đọc còn chậm. - Học sinh chưa hiểu đúng nghĩa của từ. - Do tính chất của địa phương các em còn nói ngọng l/n, tr/ch. - Các em chưa tự giác, chưa coi trọng trong việc viết đúng chính tả và sửa lỗi chính tả khi viết sai. II. NỘI DUNG BIỆN PHÁP 1. Rèn kĩ năng nghe - nói - đọc chuẩn cho học sinh. Học sinh đọc yếu thường nghe - viết chính tả chưa được hoặc mắc nhiều lỗi chính tả, khi viết các em không nắm vững cấu trúc âm tiết Tiếng Việt nên hay bị viết sai lỗi chính tả. Vì vậy, phải chú ý trong khâu luyện đọc cho học sinh, tôi thường gọi các em đọc bài nhiều lần không chỉ ở các bài đọc môn Tiếng Việt mà ở tất cả các môn học khác, đặc biệt tôi kiên trì sửa lỗi l/n, ch/tr cho từng em. Trong các giờ luyện đọc, tôi luôn chú ý đến việc luyện phát âm cho học sinh bằng cách nhấn giọng, kết hợp với khẩu hình miệng để giúp các em phân biệt giữa cách phát âm các âm dễ nhầm lẫn.
2. 4 Tôi tổ chức cho các em đọc bài trong 15 phút đầu giờ, giữa giờ theo nhóm để các em đọc, phát hiện lỗi sai. Qua việc phát hiện và tự phát hiện lỗi sai giúp cho các em nhận biết nhanh chóng những lỗi mà mình hay mắc, lưu ý và khắc phục những lỗi sai đó. Việc động viên tinh thần các em được thực hiện thường xuyên. Sau khi học sinh luyện phát âm đúng tiếng, từ, cho học sinh luyện đọc các câu văn, câu thơ, đoạn văn, đoạn thơ có tiếng từ có âm đầu l/n, ch/tr. Tôi luôn chọn những đoạn văn, đoạn thơ gần gũi, vui vẻ, dí dỏm để thu hút học sinh. Ví dụ: - lúa nếp là lúa nếp làng/ lúa lên lớp lớp lòng nàng lâng lâng - Nói năng nên luyện luôn luôn/ Nói năng lưu loát luyện luôn lúc này Học sinh luyện nói cùng giáo viên Việc rèn sửa lỗi phát âm đòi hỏi một quá trình, nên khi giáo viên đọc, học sinh sẽ ghi các từ có sự so sánh này vào một quyển vở để luyện đọc, xem lại, ghi nhớ những lỗi mà các em thường mắc. Tôi tổ chức cho học sinh thi đua đọc, sửa phát âm, khuyến khích, tuyên dương những học sinh phát âm đúng, sửa lỗi cho những học sinh phát âm chưa đúng. Ngoài ra, tôi thường xuyên liên lạc với phụ huynh học sinh để trao đổi các biệp pháp giúp phụ huynh luyện kỹ năng nghe - nói - đọc cho con em mình mọi lúc, mọi nơi, khi ở nhà.
3. 5 2. Giúp học sinh hiểu đúng nghĩa của từ. Hiểu nghĩa của từ và phát âm đúng là cơ sở giúp học sinh nghe - viết đúng chính tả. Bên cạnh đó, giáo viên hướng dẫn học sinh nghe - viết đúng chính tả trên cơ sở hiểu đúng nghĩa của từ. Chính vì vậy tôi đã tổ chức nhiều hình thức rèn luyện để tránh gây áp lực, nặng nề khiến các em chán nản, mệt mỏi. Với những lỗi phát âm mà đa số học sinh mắc phải, tôi tổ chức cho học sinh luyện phát âm kết hợp với tìm hiểu nghĩa của từ bằng cách tra từ điển tiếng Việt. Việc gắn phát âm với ghi nhớ nghĩa của từ giúp các em khắc sâu trí nhớ và được tiến hành từ dễ đến khó, bằng nhiều hình thức khác nhau. Do đó nên tôi chọn những tiếng, từ phù hợp với mục tiêu cần rèn, cho học sinh đọc kết hợp với giải nghĩa, so sánh nghĩa của từ thông qua việc tra từ điển. Học sinh tra từ điển Ví dụ: Nếu tôi đọc một câu có từ là “nắng” trong bài chính tả nghe viết: “Ngày mai lên sao kim” khi nghe giáo viên đọc học sinh sẽ lúng túng. Nhưng nếu tôi đặt nó vào một ngữ cảnh hay gắn cho nó một nghĩa xác định như: trời nắng/ lắng nghe. Như vậy, học sinh dễ dàng viết đúng chính tả.
4. 6 Ngoài ra tôi hướng dẫn cho các em nắm được quy tắc chính tả qua hiểu nghĩa của từ có âm tr/ch như sau: - Những từ chỉ mối quan hệ thân thuộc trong gia đình thì phải viết ch chứ không viết tr (cha, chú, chị, cháu, chắt, chồng, ) - Những từ chỉ đồ vật trong gia đình viết ch chứ không viết tr (chai, chum, chén, chổi, chão, chõng, chiếu, ) 3. Tổ chức cho học sinh làm nhiều dạng bài tập chính tả. Để thực hiện tốt yêu cầu cần đạt của chính tả nghe - viết, tôi đã chuẩn bị những bài tập chính tả phù hợp với học sinh lớp mình. Công việc soạn bài tập đòi hỏi giáo viên phải thống kê được những lỗi chính tả mà học sinh lớp mình thường mắc, chọn những lỗi cần luyện tập trong từng bài học cụ thể, soạn bài tập dưới nhiều dạng để tạo hứng thú cho học sinh. Cũng có một số em vẫn còn nhầm lẫn âm nên khi viết các em viết chưa đúng. Tôi cho các em viết lại các từ viết chưa đúng để các em ghi nhớ, tránh lặp lại lỗi sai. Do tính chất của khu vực nên một số em viết sai các phụ âm đầu như l/n, ch/tr. Tôi thường xuyên cho các em ôn luyện, làm bài tập chính tả với nhiều dạng bài tập như: điền khuyết, điền từ vào chỗ trống, bài tập lựa chọn, tìm từ . Phiếu bài tập chính tả
5. 7 4. Tạo hứng thú thông qua trò chơi học tập. Chơi trò chơi giúp học sinh nhớ cách viết âm đầu, vần của một số từ học sinh dễ viết sai, một số trò chơi giúp học sinh phát hiện và sửa lỗi chính tả trong bài viết. Khi tổ chức chơi, giáo viên cần nêu rõ luật chơi, cách tiến hành chơi để học sinh đều biết cách chơi. Giáo viên nên chọn trò chơi có luật chơi đơn giản, có thể áp dụng dạy học nhiều dạng bài tập chính tả, dễ chuẩn bị. * Để tiến hành trò chơi đạt hiệu quả giáo viên cần chú ý thực hiện các bước sau: + Giáo viên xác định trò chơi phù hợp với nội dung bài học, đảm bảo khả năng thực hiện của học sinh. + Giáo viên hướng dẫn luật chơi và cách tiến hành trò chơi. + Học sinh thực hiện trò chơi + Nhận xét, tuyên dương Ví dụ:Tổ chức cho học sinh chơi trò chơi “Ong tìm chữ ” rèn cho học sinh kĩ năng viết đúng tên một số loài vật mở đầu bằng tr/ch.Luyện phản xạ nhanh và viết đúng chính tả các chữ ghi tiếng mở đầu bằng tr/ch. - Trò chơi tìm từ (mang âm, vần do giáo viên yêu cầu) + Ví dụ: Thi viết các từ gồm có các tiếng có âm đầu là: “l” hoặc là “n” - Trò chơi chọn đáp án đúng: GV đưa hệ thống các câu hỏi liên quan đến bài tập chính tả, cho HS lựa chọn đáp án đúng, giải thích vì sao em lựa chọn đáp án đó. VD: Trong các từ sau từ nào viết đúng chính tả: A. trong trẻo B. trong chẻo C. chong chẻo Học sinh chơi trò chơi
6. 8 Có thể tổ chức các trò chơi vào phần mở đầu của tiết học hay vào phần làm bài tập chính tả để củng cố cũng như khắc sâu luật chính tả cho học sinh. 5. Rèn viết thông qua các hoạt động giáo dục khác. Sau khi nhận xét bài và trả bài chính tả tôi hướng dẫn các em cách ghi các lỗi chính tả và sửa lại cho đúng vào vở. Những em viết sai nhiều, tôi nhắc nhở và khuyến khích các em về nhà chép lại bài cho đẹp và đúng chính tả. Bên cạnh đó tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh tình hình học của các em. Bản thân tôi cũng phải luôn luôn học hỏi đồng nghiệp, những giáo viên có chuyên môn cao để có thêm kinh nghiệm dạy tốt chính tả nghe - viết. Tôi còn thành lập cho các em học sinh các nhóm học tập, đôi bạn cùng tiến để các em giúp đỡ nhau trong học tập được tốt hơn. Hình ảnh đôi bạn cùng tiến III. KẾT QUẢ THU ĐƯỢC SAU KHI SỬ DỤNG BIỆN PHÁP Sau khi áp dụng “Biện pháp rèn kỹ năng nghe viết đúng chính tả cho học sinh lớp 2B”.Qua kết quả khảo sát và số liệu ghi chép tôi rất phấn khởi thấy trong các giờ chính tả nghe - viết học sinh say mê học tập, lớp học sôi nổi, kỹ năng nghe viết được nâng cao rõ rệt. Các bài chính tả đa số các em đều hoàn thành, đúng thời gian. So với đầu năm, nhiều em khi viết mắc lỗi chính tả, viết chưa đạt yêu cầu, thậm chí sai cỡ chữ, giờ đây các em đã nghe - viết đúng tốc độ, đúng chính tả, bài viết sạch đẹp.
7. 9 Kết quả khảo sát chữ viết ở lớp 2B tại thời điểm tháng 5 năm 2023 cụ thể như sau: Thời gian chính tả: Nghe – viết Nghe Viết Nghe viết được nhưng Nghe viết được nhưng còn mắc một số lỗi đúng đẹp, còn mắc một số lỗi chính tả phụ âm đầu l/n không mắc chính tả phụ âm đầu lỗi ch/tr TS % TS % TS % Đầu năm 5 26,4 % 8 42,1% 6 31,5% Cuối năm 14 73,7% 2 10,6% 3 15,7% Bài viết chữ đẹp của học sinh IV. KẾT LUẬN CỦA BIỆN PHÁP Biện pháp của tôi không phải là một đề tài hoàn toàn mang tính đột phá nhưng nó góp phần làm giàu thêm nguồn tài nguyên kinh nghiệm cho bản thân, đồng nghiệp, qua đó góp một phần nhỏ để giúp giáo viên nâng cao chất lượng
8. 10 dạy học chính tả nghe - viết nói riêng và môn Tiếng Việt nói chung cái nhìn đúng đắn hơn về kỹ năng viết. Tôi đã áp dụng biện pháp rèn kĩ năng nghe - viết đúng chính tả cho học sinh và thấy rằng các em học sinh có tiến bộ rõ rệt. Đó cũng là động lực để các em tiếp tục hoàn thiện bản thân; tự tin, mạnh dạn hơn khi viết bài, học sinh sẽ phát huy tính tích cực hoạt động, yêu thích môn học. Biện pháp của tôi đưa ra đã được các đồng chí giáo viên trong khối 2 cùng tham gia áp dụng thực hiện có hiệu quả tại đơn vị. Trên đây là “Biện pháp rèn kỹ năng nghe viết đúng chính tả cho học sinh lớp 2B” mà tôi đã thực hiện, chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các ban giám khảo để biện pháp của tôi được hoàn thiện hơn và tiếp tục được áp dụng ở những năm học tiếp theo góp phần nâng cao chất lượng bộ môn Tiếng Việt. XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG Ngày 4 tháng 11 năm 2024 Hiệu trưởng Người viết Trịnh Thị Vân Trần Minh Thu