Báo cáo Biện pháp Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi trong Trường Mầm non Đồng Lạc

Nội dung tài liệu: Báo cáo Biện pháp Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi trong Trường Mầm non Đồng Lạc

1. 3 *Tạo môi trường thân thiện, lớp học hạnh phúc cho trẻ: + Môi trường vật chất + Môi trường xã hội 2.1.2. Cách thức quá trình áp dụng biện pháp - Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ để đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động. Phát triển ngôn ngữ đòi hỏi giáo viên phải linh hoạt thường xuyên đổi mới phương pháp cũng như hình thức tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục ở mọi lúc mọi nơi sao cho tất cả trẻ đều được tham gia một cách thoải mái, hứng thú và lĩnh hội kiến thức trọn vẹn. Chính vì thế mà bản thân tôi luôn tích cực tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, tham dự đầy đủ các buổi tập huấn, sinh hoạt chuyên môn do phòng giáo dục, nhà trường, cụm trường và tổ chuyên môn tổ chức, tích cực dự giờ đồng nghiệp, nghiên cứu, tìm tòi đọc các tài liệu liên quan như: Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên, tạp chí giáo dục mầm non, hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non, qua mạng internet, tập san, qua báo trí... Bản thân luôn tích cực trong việc tìm tòi, học hỏi kỹ năng, kinh nghiệm những ý tưởng khi tổ chức hoạt động cho trẻ phù hợp với chương trình giáo dục mầm non vận dụng vào thực tiễn. Trước khi tổ chức các hoạt động tôi đều chuẩn bị chu đáo về đồ dùng thiết bị của cô và trẻ phục vụ cho hoạt động. Khai thác và sử dụng đồ dùng một cách thuần thục và có hiệu quả. Nhờ đó mà tôi đã có kiến thức và kỹ năng để tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển ngôn ngữ, luôn đổi mới phương pháp và hình thức theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Ảnh sinh hoạt chuyên môn tại trường
2. 4 - Môi trường vật chất: Môi trường tác động trực tiếp đến nhu cầu giao tiếp của trẻ bởi nếu như môi trường phong phú hấp dẫn sẽ kích thích trẻ tham gia hoạt động và tích cực trò chuyện giao tiếp với các bạn. Trong lớp học hạnh phúc tôi xây dựng môi trường thoáng, sáng và xanh, không gian trong lớp có độ thoáng, đảm bảo ánh sáng tự nhiên, bố trí cây xanh, cây cảnh trong lớp ở các vị trí phù hợp, xây dựng các góc chơi, tôi còn tạo thêm góc steam nhằm thu hút trẻ tham gia hứng thú, sáng tạo, thân thiện gần gũi phù hợp theo chủ đề, tranh gợi ý hành động chơi trong góc có u-hình ảnh sinh động ngộ nghĩnh đảm bảo tính thẩm mỹ. Hình ảnh góc STEAM của lớp Đối với góc học tập có những hình ảnh minh hoạ phù hợp, có môi trường chữ viết đa dạng. Các đồ dùng phục vụ hoạt động chơi của trẻ phong phú như những cuốn sách truyện có nhiều hình ảnh hấp dẫn lôi cuốn sự tò mò của trẻ. Với những cuốn truyện tranh đó trẻ có thể xem tranh và tự kể lại các sự việc trong tranh, rồi góc kể truyện với những bộ rối bóng trẻ rất hứng thú tham gia kể truyện, hay những đo mi nô học toán, bộ ghép hình tương phản giúp trẻ ghép, những bức tranh cho trẻ nối. Trong quá trình thực hiện đòi hỏi sự tư duy và trao đổi với bạn chơi để tìm ra đáp án đúng. Đây chính là một cơ hội tốt giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách tích cực.
3. 5 Bản thân luôn phối hợp với giáo viên cùng lớp sắp xếp trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi gọn gàng, hợp lý, thông qua việc trẻ được tiếp xúc, quan sát những đồ dùng như hình ảnh giao tiếp giữa cô và trẻ, trẻ với trẻ, trẻ với mọi người xung quanh. Hình ảnh cô và trẻ giao tiếp với nhau thông qua góc sách truyện Để tạo ra sự phong phú về đồ dùng, đồ chơi và cũng thông qua việc cho trẻ tiếp xúc với các góc chơi cũng giúp trẻ giao tiếp tốt tôi đã sưu tầm những hình ảnh đẹp, ngộ nghĩnh đưa vào các góc chơi cũng như các hoạt động hàng ngày nhằm giúp trẻ có thêm kinh nghiệm về vốn từ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc hơn khi tham gia vào hoạt đọng học tập cũng như vui chơi. Hình ảnh trẻ giao tiếp với trẻ thông qua góc phân vai
4. 6 Bên ngoài lớp học tôi đã tận dụng các khu vực hành lang để thiết kế phù hợp, với khu hành lang phía trước lan can tôi trồng những chậu cây cảnh, treo những giỏ hoa đẹp giúp trẻ được khám phá, trải nghiệm. Hình ảnh góc khám phá trải nghiệm của trẻ 3 - 4 tuổi C1 - Môi trường xã hội: Thông qua việc giao tiếp hằng ngày sẽ giúp trẻ được mở rộng vốn từ và khả năng sử dụng lời nói chính xác hơn và dần tạo thành thói quen tốt cho trẻ. Cô tạo cho trẻ không gian ấm áp, thân thiện, tích cực trò chuyện giao tiếp cùng trẻ, tổ chức các hoạt hoạt động theo nhóm khuyến khích trẻ trao đổi, thảo luận và giao lưu với nhau. 2.1.3. Kết quả áp dụng biện pháp Thông qua việc áp dụng biện pháp tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn và tạo môi trường thân thiện cho trẻ tham gia tôi nhận thấy mình có thêm nhiều kinh nghiệm giúp trẻ mạnh dạn tự tin. Bản thân tôi luôn quan tâm bao quát, hướng dẫn, động viên trẻ trong việc tự lựa chọn đồ chơi theo ý thích, cô gắng hoàn thành công việc được giao khi trẻ tham gia vào các hoạt động học tập, vui chơi, trải nghiệm của trẻ đạt hiệu quả cao nằm phát triển ngôn ngữ. Với việc xây dựng môi trường phong phú như vậy giúp trẻ tích cực giao lưu với nhau hơn, trẻ cảm thấy thích thú hơn, cảm thấy an toàn, thân thiện mạnh dạn hơn khi giao tiếp với cô và bạn, qua đó trẻ lĩnh hội được nhiều kiến thức và phát triển tư duy, ngôn ngữ hình thành nhân cách cho trẻ.
5. 7 2.2. Biện pháp 2. Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua các hoạt động trong ngày. 2.2.1. Nội dung biện pháp * Thông qua hoạt động học * Thông qua các hoạt động khác 2.2.2. Cách thức, quá trình áp dụng biện pháp * Thông qua hoạt động học - Qua kể chuyện Thông qua hoạt động học đặc biệt là hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học đây chính là một cơ hội tốt nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ bởi qua các giờ đọc thơ, đồng dao, ca dao kể truyện trẻ được nói, được đọc và được trả lời rất nhiều, đồng thời qua các tiết học này cô giáo cung cấp cho trẻ nhiều từ mới mà trước đây trẻ chưa biết hoặc chưa hiểu ý nghĩa. Với các tiết kể chuyện tôi kể cho trẻ nghe nhiều lần nhằm giúp trẻ hiểu được nội dung câu chuyện, đồng thời khi kể chuyện phải thể hiện rõ nét giọng điệu của từng nhân vật kết hợp với những cử chỉ điệu bộ, kể cho trẻ nghe qua các hình thức như đóng kịch, diễn rối và thông qua bài giảng điện tử. Khi kể chuyện tôi sẽ thể hiện sự biểu cảm của từng nhân vật và từng đoạn truyện, giọng kể sẽ theo tình huống khác nhau để thay đổi. Việc sử dụng đồ dùng trực quan phong phú, sáng tạo, phù hợp và đúng lúc điều đó có tác động rất lớn đến việc phát triển ngôn ngữ của trẻ vì trẻ được nghe cô kể chuyện kết hợp với xem hình ảnh, qua sân khấu rối bóng giúp trẻ hiểu về nội dung câu chuyện và từ ngữ mà cô diễn đạt thông qua lời nói. Những câu hỏi tôi đưa ra theo hướng gợi mở cho nhiều trẻ trả lời, khi trẻ trả lời chưa rõ ràng, nói chưa đủ câu từ thì cô sẽ nói trước sau đó cho trẻ nhắc lại, cô sửa sai cho trẻ. Với những từ khó tôi gợi mở cho trẻ tự giải thích ý nghĩa của từ sau đó khái quát lại một cách cụ thể ngắn gọn và dễ hiểu kết hợp với cử chỉ động tác giúp trẻ dễ hiểu hơn. VD: Truyện "Chú gà trống choai và hạt đậu" + Gây hứng thú, giới thiệu truyện (Cô cho trẻ hát, chơi trò chơi) + Cho trẻ quan sát, cô dẫn dắt vào câu truyện. + Cô kể cho trẻ: Lần 1 (Kể diễn cảm kèm theo cử chỉ, điệu bộ) Lần 2: Bài giảng điện tử Lần 3: (Sân khấu rối bóng) Thông qua nhiều hình thức kể giúp trẻ nhớ được nội dung câu chuyện và có thể kể lại câu chuyện đó, đây cũng là hình thức hữu hiệu giúp trẻ phát triển ngôn ngữ tốt nhất. Khi trẻ thuộc truyện sẽ tự tin tham gia hoạt động cùng cô.
6. 8 Hình ảnh cô kể chuyện qua sân khấu rối bóng VD: Câu chuyện:"Gấu con bị đâu răng". Cô tạo hứng thú, kể chuyện cho trẻ nghe, đưa ra câu hỏi: Cô vừa kể cho các con nghe câu chuyện gì? trong câu chuyên có những nhân vật nào? Vì sao gấu con lại bị sâu răng?.. Hình ảnh trẻ tham gia trả lời câu hỏi
7. 9 - Qua đọc thơ: Khi cô đọc mẫu cần đọc diễn cảm, rõ từ và biểu cảm phù hợp sẽ giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của bài thơ Cô đọc thơ cho trẻ nghe sau đó đưa ra câu hỏi cho trẻ trả lời theo nội dung trình tự của bài thơ, nếu trẻ trả lời nói chưa đủ câu từ thì cô trực tiếp đến từng trẻ cô nói trước cho trẻ nói theo sau. Tôi cho trẻ đọc thơ dưới nhiều hình thức: Đọc theo tổ, nhóm, cá nhân, đọc xen kẽ, đọc trên nền nhạc từ đó giúp trẻ sửa sai, sủa ngọng VD: Bài thơ "Làm bác sĩ" Hình ảnh cô đọc thơ cho trẻ nghe qua màn hình Cô đọc mẫu kết hợp tranh, bài giảng điện tử sau đó đưa ra các câu hỏi theo nội dung bài thơ cho trẻ trả lời. Khi dạy trẻ đọc thơ tôi động viên khích lệ trẻ đọc đủ câu, rõ rằng khi đọc bài, từ đó ngôn ngữ của trẻ được phát triển. Với tiết rèn kỹ năng tôi cho trẻ đọc thơ diễn cảm và kết hợp cử chỉ điệu bộ khi đọc bài. VD: Bài thơ:"Thăm nhà bà" Cô tạo hứng thú, giới thiệu bài thơ, đọc thơ cho trẻ nghe, đàm thoại về nội dung bài thơ và cho trẻ đọc thơ dưới các hình thức: Tập thể, tổ nhóm, cá nhân. Trẻ đọc thơ cô bao quát sửa ngọng cho trẻ như: chơi ngoài "nắng", "Rồi" gọi "luôn", ngoài ra tôi sửa cho trẻ nói đủ câu, rõ ràng, mạch lạc giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách hiệu qủa, toàn diện nhất.
8. 10 Hình ảnh cô sửa sai cho trẻ - Hoạt động âm nhạc: Qua giờ âm nhạc tôi dạy trẻ hát, cho trẻ biểu diễn các bài hát dưới nhiều hình thức khác nhau: Tập thể, tổ, nhóm bạn trai, bạn gái, cá nhân trẻ múa, vận động theo nhịp, nhún nhảy theo nhạc các bài hát trong các chủ đề, khuyến khích, động viên trẻ kịp thời để trẻ hứng thú tham gia biểu diễn mạnh dạn, tự tin hơn giúp ngôn ngữ của trẻ phát triển. - Thông qua hoạt động khám phá: Cho trẻ khám phá, quan sát, nhận xét các sự vật, hiện tượng xung quanh, phán đoá, tưởng tượng về các sự vật hiện tượng và đưa ra câu trả lời theo ý hiểu của trẻ theo sự gợi ý của cô. VD: Chủ đề bản thân tôi cho trẻ tham gia hoạt động STEAM: Qua hoạt động này tôi đặt câu hỏi đàm thoại về quy trình pha nước muối và hỏi trẻ muối có từ đâu? con có nhận xét gì về đặc điểm của muối? quy trình pha nước muối có mấy bước pha nước muối? và tham gia trải nghiệm pha nước muối theo đúng quy trình từ đó trẻ đưa ra ý kiến, nhận xét theo ý hiểu của trẻ từ đó giúp trẻ phát triển tư duy, ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc.
9. 11 Hình ảnh trẻ tham hoạt động steam pha nước muối - Thông qua hoạt động làm quen với toán: Với những tiết học đếm số lượng, sắp xếp xen kẽ, so sánh biết to , nhận biết và gọi tên các hình tôi cho trẻ đếm và nói kết quả sau khi đếm các nhóm đối tượng, nói cách sắp xếp xen kẽ theo quy tắc, nhận biết to nhỏ giữa 2 đối tượng từ đó trẻ có thể sử dụng lời nói để diễn đạt về kết quả sau khi xếp xen kẽ, sau khi so sánh, nhận biết các đối tượng giúp trẻ phát triển tư duy, từ đó vốn từ của trẻ được mở rộng và phát triển ngôn ngữ cho trẻ. VD: Cho trẻ xếp xen kẽ giữa hoa lá trẻ xếpvà sao chép lại sau đó trẻ nói về cách xếp xen kẽ giữa hoa lá. - Hoạt động tạo hình: Phát triển ngôn ngữ trong giờ tạo hình rất cần thiết đối với trẻ giúp trẻ nhận thức được thế giới xung quanh và phản ánh thế giới xung quanh qua các hình tượng nghệ thuật VD: Hoạt động STEAM Làm thiệp tặng cô Gây hứng thú tôi sử dụng bài hát, trò chơi để gây hứng thú cho trẻ, sau đó cho trẻ quan sát các nguyên vật liệu và nhận xét đưa ra câu trả lời. Khi trẻ thực hiện cô đưa ra câu hỏi gợi mở con làm thiệp như thế nào? Cách trang trí thiệp? khi tham gia vào hoạt động STEAM trang trí thiệp, trẻ sẽ được thể hiện suy nghĩ của mình thông qua ngôn ngữ trang trí, với những sản phẩm mà trẻ tạo ra trẻ được nhận xét và cải tiến sản phẩm, từ đó trẻ tích lũy kinh nghiệm, vốn từ cho bản thân.
10. 12 Hình ảnh trẻ tham gia hoạt động steam làm thiệp tặng cô * Thông qua các hoạt động - Hoạt động ngoài trời: Tôi cho trẻ đi dạo chơi, quan sát và đưa ra câu hỏi gợi mở cho trẻ trả lời, để trẻ tự nhận xét về những gì mà trẻ thấy. Qua đó tôi cung cấp vốn từ mới cho trẻ, động viên khuyết khích trẻ tham gia trả lời các câu hỏi của cô. VD: Cho trẻ quan sát bồn cây hoa hồng hoa cô đưa ra câu hỏi cho trẻ trả lời - Đây là hoa gì? Con có nhận xét gì về cây hoa hồng? Ảnh quan sát hoa bồn cây hoa hồng
11. 13 - Hoạt động vui chơi: Đối với trẻ mầm non vui chơi là hoạt động chủ đạo thông qua hoạt động chơi trẻ được giao tiếp, trò chuyện, bàn bạc với nhau về nội dung chơi, phân vai chơi cho nhau, tham gia chơi các trò chơi. Khi trẻ tham gia chơi cô đi đến từng góc chơi gợi ý hướng dẫn trẻ, trong quá trình chơi nếu trẻ nói sai, nói ngọng, nói chưa đủ câu từ khi giao tiếp với bạn cô sửa sai cho trẻ. Trông qua các trò chơi trẻ được thể hiện hành động, thái độ vai chơi của các nhân vật. VD: Góc phân vai chủ đề “Nghề nghiệp” trẻ được đóng vai bác sỹ hỏi thăm sức khoẻ của bệnh nhân, thăm khám cho bệnh nhân, bệnh nhân trả lời về sức khoẻ sau đó bác sỹ kết luận và lấy thuốc. Hình ảnh trẻ đóng vai bác sĩ khám bệnh - Đồng dao, ca dao: Trong các hoạt động đọc đồng dao, ca dao vào chiều thứ hai hang tuần tôi lựa chọn dạy trẻ đọc các bài đồng dao, ca dao mới phù hợp với chủ đề hoặc ôn lại bài cũ, với bài đồng dao, ca dao mới tôi giới thiệu tên bài và đọc mẫu cho trẻ nghe, giảng nội dung bài, giảng từ mới qua đó giúp trẻ hiểu nội dung bài, dạy trẻ đọc bài tôi sửa sai cho trẻ từ đó giúp trẻ phát triển ngôn ngữ. VD: Bài đồng dao: "Dung dăng dung dẻ" để tạo cho trẻ bầu không khí vui vẻ thoải mái trước khi trẻ vào giấc ngủ ngon tôi đã cho trẻ đọc bài đồng dao qua đó giúp trẻ tăng thêm vốn từ và phát triển ngôn ngữ.